Những đoạn thành cổ còn lại ở khu di tích Cổ Loa

Thành Cổ Loa, nằm ở xã Cổ Loa, huyện Đông Anh, Hà Nội, là một trong những công trình quân sự cổ đại độc đáo và đồ sộ nhất của Việt Nam. Được xây dựng dưới thời An Dương Vương, thành có cấu trúc nhiều vòng thành kiên cố nhằm bảo vệ kinh đô Âu Lạc trước các cuộc xâm lăng. Dù đã trải qua hơn hai thiên niên kỷ, những đoạn thành còn lại vẫn đứng sừng sững như chứng nhân cho lịch sử oai hùng của dân tộc.

Cấu trúc và đặc điểm của thành Cổ Loa

Thành Cổ Loa được xây dựng theo hình xoắn ốc, với ba vòng thành chính: thành Nội, thành Trung, và thành Ngoại, bao bọc một diện tích gần 500 ha. Theo sách “Đại Việt Sử Ký Toàn Thư”, thành được xây dựng từ thế kỷ thứ 3 TCN dưới sự chỉ đạo của An Dương Vương, sử dụng đất và đá làm vật liệu chính.

Nhà sử học Trần Trọng Kim đã mô tả:
“Thành Cổ Loa không chỉ là một công trình phòng thủ, mà còn phản ánh trình độ kỹ thuật cao và tư duy chiến lược của người Việt cổ.”

Hiện nay, các đoạn thành cổ còn lại chủ yếu thuộc vòng thành Ngoại và thành Trung, với chiều cao trung bình từ 3-5m, nơi cao nhất lên tới 12m. Những đoạn thành này cho thấy kỹ thuật đắp đất đặc biệt, tạo độ bền vững qua hàng nghìn năm dù không sử dụng xi măng hay vật liệu kết dính hiện đại.

Những phát hiện từ các cuộc khai quật khảo cổ

Các cuộc khai quật khảo cổ tại khu di tích Cổ Loa từ năm 1959 đến nay đã cung cấp nhiều tư liệu quý giá. Theo báo cáo của Viện Khảo cổ học Việt Nam (2018), các nhà nghiên cứu đã phát hiện nhiều đoạn thành nguyên vẹn cùng các di vật như gốm sứ, mũi tên đồng, và công cụ sản xuất.

Trong cuộc khai quật năm 2007, một đoạn thành dài khoảng 20m được phát hiện tại phía Đông Bắc khu di tích. Báo cáo ghi nhận rằng:
“Lớp đất đắp thành có cấu tạo gồm đất sét pha cát xen kẽ với các lớp đất nện chắc chắn, chứng minh kỹ thuật xây dựng tiên tiến của người Âu Lạc.”

Một phát hiện đáng chú ý khác là những đoạn hào nước cổ bao quanh thành, đóng vai trò như rào chắn tự nhiên, vừa là công cụ phòng thủ vừa là nguồn cung cấp nước cho cư dân.

Công tác giữ gìn và trùng tu các đoạn thành cổ

Những đoạn thành cổ còn lại hiện nay đang chịu tác động không nhỏ từ thời gian và các yếu tố tự nhiên. Chính quyền địa phương và các cơ quan quản lý đã triển khai nhiều biện pháp bảo tồn và trùng tu nhằm duy trì nguyên trạng di tích.

Dự án trùng tu năm 2019 đã gia cố một số đoạn thành tại khu vực cổng chính, sử dụng đất sét cùng loại với đất xây thành cổ để bảo toàn tính nguyên bản. Đồng thời, việc chống xói mòn, bảo vệ cây cối quanh thành cũng được chú trọng.

Việc bảo tồn các đoạn thành cổ không chỉ là công việc kỹ thuật mà còn là trách nhiệm văn hóa và lịch sử. Những thách thức bao gồm tác động từ đô thị hóa, xâm lấn đất đai, và biến đổi khí hậu.

Để giải quyết vấn đề này, chính quyền và các tổ chức đã tổ chức nhiều hoạt động nâng cao nhận thức cộng đồng về giá trị lịch sử của thành Cổ Loa. Hơn nữa, việc nghiên cứu và ứng dụng các công nghệ khảo cổ hiện đại cũng giúp định vị và bảo vệ các đoạn thành chưa được phát lộ.

Những đoạn thành cổ còn lại ở Cổ Loa là minh chứng sống động về nền văn minh Âu Lạc, nơi ghi dấu một thời kỳ hào hùng trong lịch sử dân tộc. Dù thời gian có làm phai mờ một phần di tích, nhưng giá trị văn hóa và lịch sử của thành Cổ Loa sẽ mãi trường tồn.

TRANG THÔNG TIN ĐIỆN TỬ CHUYÊN ĐỀ DU LỊCH XÃ CỔ LOA

• Thông tin tư vấn tour du lịch Cổ Loa: 0989 345 302
• Thông tin quản lý nhà nước xã Cổ Loa: 0985 317 766
• Email : coloavillage@gmail.com